Saturday, July 25, 2015

जंजिरे सुवर्णदुर्ग आणि कान्होजी आंग्रे

जंजिरे सुवर्णदुर्ग.
साभार: विकिमिडिया कॉमन्स

मराठा आरमाराच्या इतिहासात सुवर्णदुर्गाचे अनन्यसाधारण महत्व आहे.
कान्होजी आंग्रेंचे वडील, तुकोजी आंग्रे, यांची नेमणूक इथेच होती. जवळच हरणई बंदरात कान्होजी आंग्रेंचा जन्म झाला होता.

कान्होजी आंग्रेंची पहिली नेमणूक सुद्धा याच किल्ल्यावर होती. इथेच ते आपल्या स्वकर्तुत्वाने किल्ल्याचे सरनोबत, म्हणजेच दुय्यम किल्लेदार, झाले.

पुढे संभाजी महाराजांच्या काळात सिद्दीच्या वेढ्याला तोंड देत कान्होजींनी किल्ला लढवला. फितूर होऊ पाहणाऱ्या किल्लेदारास कैद करून त्यांनी सिद्दीच्या फौजेवर धाड टाकण्यास सुरुवात केली.

अशाच एका धाडीत ते सिद्दींच्या तावडीत सापडले. पण पाहरेकऱ्यांच्या बेसावधपणाचा फायदा उचलून एका रात्री त्यांच्या कैदेतून फरार झाले, ते थेट सुवर्णदुर्गला पोहोचले.

त्यांच्या शौर्य आणि चिकाटीची कदर करून त्यांना सुवर्णदुर्गाची किल्लेदारी बहाल केली गेली.

सरखेल कान्होजी आंग्रे.
तैलचित्र, पुणे बोट क्लब.
पुढे कान्होजींची प्रतिभा, चिकाटी आणि कार्यक्षमता पाहून त्यांची बदली जंजिरे कुलाबा, म्हणजेच मराठा आरमाराच्या मुख्यालयात झाली. इथे ते सर-सुभेदार सिधोजी गुजर यांच्या हाताखाली काम करू लागले.

अशा प्रकारे या जंजिरे सुवर्णदुर्गाने कान्होजींच्या वाढत्या वर्चस्वाचा आणि त्यांच्या तरुण नेतृत्वाचा इतिहास आपल्यात दडवून ठेवला आहे.

Friday, May 1, 2015

बाजीराव पुण्यतिथी - Bajirao memorial day



थोरले बाजीराव पेशवे
आज वैशाख शुद्ध त्रयोदशि. म्हणजेच थोरले बाजीराव पेशवे पुन्यतिथि.
आजच्याच दिवशी शालिवाहन शके १६६२ साली (२८ एप्रिल १७४०) बाजीराव पेशवे यांनी रावेरखेडी या गावी आपली जीवनयात्रा संपवली.

नर्मदे पलीकडे जाउन खुद्द दिल्लीला धडक देण्याचे शिवछत्रपतींचे स्वप्न पूर्ण करणाऱ्या बाजीरावांचे आरमारी क्षेत्रात सुद्धा एक महत्वाचे योगदान होते. मराठ्यांचे आरमारी बळ वाढवण्याच्या हेतूने बाजीरावांनी अर्नाळा बेटावर नवीन आरमार उभारले. १७३७ साली उभारलेल्या या आरमाराचे पहिले सुभेदार बाजीराव तुळाजीराव बेळोसे.

त्यांच्या वीर स्मृतीस आमचे विनम्र अभिवादन.
भारतीय टपाल विभागानेछापलेले प्रथम दिवस आवरण

Thursday, April 16, 2015

Mathurabai Angre Samadhi - मथुराबाई आंग्रे यांची समाधी



मथुराबाई आंग्रे यांची समाधी. छत्रीबाग, शिवाजी चौक, अलिबाग.

सरखेल कान्होजी आंग्रे यांच्या ज्येष्ठ पत्नी. आणि स्वराज्याच्या दोन सरखेलांची आई; सरखेल सेखोजी आंग्रे आणि सरखेल संभाजी आंग्रे.

Mathurabai Angre's Samadhi, Chhatribag, Shivaji Chowk, Alibag.

First wife of Sarkhel Kanhoji Angre. Mother to two Admirals of Maratha Navy - Sarkhel Sekhoji Angre & Sarkhel Sambhaji Angre.

Thursday, January 8, 2015

Galbat Sadashiv - गलबत सदाशिव

गलबत "सदाशिव", सरखेल सेखोजी आंग्रे यांच्या स्वारीचे गलबत.

भारत इतिहास संशोधक मंडळ, सदाशिवपेठ पुणे, येथील चित्रातील एक भाग.
गलबताखाली चित्रकाराची टिप्पणी असी...
"गलबत सदासीव खासा सेखो
जी बावाचे स्वारिचें ||"

=========
Galbat "Sadashiv", flagship of Sarkhel Sekhoji Angre.

From a painting at Bharat Itihas Sanshodhak Mandal, Sadashiv Peth, Pune.